Bakliyat nasıl pişirilmeli ve tüketilmelidir üzerine güzelleme

Güzellemeleri seviyorum; doğanın bize sunduğu her şey için güzelleme yazabilirim. Bu kez, yine ilhamı bir danışanım verdi: ‘çok sevmeme rağmen mercimek yiyemiyorum’ dedi. Bakliyat pişirme yöntemi önemli, nasıl pişirildiği ne kadar kolay sindirilebildiği ile bağlantılı. Ekolojik bir felaketin tam ortasında olduğumuz bu yüz yılda baklagil yemek hem protein, mineral, demir B vitaminleri hem de lif ihtiyacımızı karşılayacak kadar güçlü bir besin kaynağı olarak olağanüstü bir alternatif sunuyor. Glisemik indeksi düşük olduğundan sindirim sisteminizin nasıl çalıştığına göre uzun süre bedeninize enerji verir ve tok tutar. 

Bakliyat MÖ 7.yy da medeniyetin beşiği denilen Mezopotamya ve civarında görülmüş ancak MÖ 8.yy da Homer’in İliada’sın da nohut ve fasulyeden söz ediliyor. Uzun zamandır bakliyat var yani. Herkes bakliyat yemek konusunda hevesli ama gaz şikayeti olabileceğinden istekli olmayabiliyorlar. Öncelikle belirteyim Vata Dosha ağırlıklı biriyseniz bakliyat nasıl pişirilrse pişirilsin iyi gelmeyecektir. Ancak bazı daha ince ve bakliyatlar: kırmızı ve yeşil mercimek, maş bu şekilde pişerse Vata Dosha dahi rahatlıkla tüketebilir. 

Peki nasıl pişirmeliyiz? 

Nohut, kuru fasulye ve maş için aşağıda ki pişirme yöntemi size rehber olsun: 

• Bakliyatı akşamdan suya koyacaksınız- su bakliyatın 3 katı kadar olmalı

• Sabah içinde beklettiğiniz suyu atacaksınız

• Bakliyatı yine 3 katı kadar soğuk suya koyup 1-2 taşım kaynatacaksınız ve o suyu dökeceksiniz

• Yeni bir suda bu kez içine 1 dilim taze zencefil, bir tatlı kaşığı kimyon (toz ya da tane), 1 soyulmamış sarımsak ve defne yaprağı ile yeniden kaynatmaya başlayacaksınız. 

• Üzerinde biriken köpüğü metal kaşık ile alın

• Kaynadıktan 20 dk sonra o suyu yeniden dökün

• Yemeğinizi yapmaya başlayın! 

• 
  

Yemeği yaparken: 

Soğanı ve kullanıyorsanız sarımsağı susam yağında ya da ghee yağında hafif ateşte kavurun- bence susam yağı çok daha leziz oluyor. Kavuruken içine 1 minik dilim zencefil, bol kimyon (resimde ki yemeğe kimyon yanlışlıkla döküldü- ve sonuç mükemmel oldu!) 1 çay kaşığı kişniş tohumu ve az zerdeçal, yiyorsanız taze domates. Üzerine kaynar su dökün ve yeniden 20-30 dk hafif ateşte pişirin. Bu aşamada tuz değil ama karabiber ekleyebilirsiniz. Yemek piştikten sonra tuz ekleyebilirsiniz. 

Yeşil mercimek için: 

• Akşamdan yeşil mercimeği ıslatın

• Sabah suyunu döktükten sonra yeniden su ile yıkayın ve yıkarken mercimeği ellerinizle ufalar gibi yapın, kabukları çıkmaya başlayacaktır. 

• Kabukarı mümkün olduğunca çıkınca kabuklu suyu atın. 

• Mercimeği 2-3 katı kadar suyun içinde yukarıda ki gibi zencefil ve kimyon ve doğal elma sirkesi  ile kaynatın. (elma sirkesi mercimeğin regini altın gibi yapacak ve dağılmasını engeleyecek bir de nefis bir tat verecektir) 

• Kaynayan mercimeğin hemen suyunu atın. 

Yemeği istediğiniz biçimde yapıp mercimeği yeniden ama bu kez 10- 15 dk kadar kaynatın. 

Kırmızı mercimek için: 

• Akşamdan kırmızı mercimeği ıslatın

• Suyunu döktükten sonra elinizle yoğurarak suyun altında yıkayın

• Mercimeği zencefil, kimyon ve kişniş ile kaynamaya bırakın, üzerine sos (soğan, domates, maydanoz vs) ekleyin ve pişirin. 

Bu şekilde pişen baklagiller sindirim sistemini rahatsız etmeyecektir. 

Baklagillerden hangilerinin hangi doshaya iyi gelip gelmediği ise küçük bir liste ile şöyle: 

Kırmızı, sarı mercimek, maş fasulyesi, barbunya, kuru fasulye, nohut, börülce V+P-K- 

Unutmayın baklagilleri yumurta, yoğurt, et, balık, süt ürünleri ile yerseniz sindirmeniz Pitta Dosha bile olsanız zor olacaktır ve de baklagillerin etkisini azaltacaktır. 

Eğer protein emilimini yükseltmek istiyorsanız yanına tahin, esmer pirinç, ay çekirdekli salata gibi tam gıdalarla yemeniz tavsiye ediliyor. 

N. Sine Ozsoy